«پزشک مردم» نوشت:بیماری «آلزایمر» علائم و نشانه هایی دارد که با از دست دادن حافظه کوتاه مدت، فراموش کردن نشانی ها و نام ها آغاز می شود و کم کم تا آنجا پیش می رود که فرد حتی راه بازگشت به خانه را فراموش می کند. بیماری «آلزایمر» یکی از شایع ترین بیماری ها است نام این بیماری را بسیار شنیده ایم و اگر کمی رو راست باشیم همه ما از ابتلا خود یا اعضای خانواده مان به آن هراس داریم. در ادامه با دکتر حسینعلی ابراهیمی، متخصص بیماری های مغز و اعصاب(نورولوژی) درباره این بیماری گفتگو کردیم.
خیلی ها با بیماری «آلزایمر» آشنایی ندارند، بیماری «آلزایمر» دقیقا چیست؟
مجموعه ای از بیماری ها هستند که به تدریج عملکرد ذهن و مغز را کاهش می دهند و منجر به یک سری اختلال رفتار و ناهنجاری است که حتما باید به مرکز روانشناسی شمال تهران رفته و رفتار و گفتار می شوند. این بیماری ها را در یک مجموعه «دمانس» یا بهتر است بگوئیم زوال عقل می شناسند. بیماری «آلزایمر» یک نوع اختلال عملکرد مغزی ناشی از تحلیل رفتن سلول های عصبی است که به تدریج توانایی‌های ذهنی بیمار را از بین می رود.
این بیماری علاج‌ناپذیر را اولین بار روانپزشک آلمانی به نام «آلویز آلزایمر» در سال ۱۹۰۶ میلادی معرفی کرد. غالباً این بیماری در افراد بالای ۶۵سال بروز می‌یابد؛ گر چه «آلزایمر» زودرس (با شیوع کمتر) ممکن است زودتر از این سن رخ دهد.
علل دمانس چیست؟
حدود ۱۰۰ علت برای دمانس ( زوال عقل) شناخته شده است. بسیاری از بیماری‌های عصبی و داخلی شدید ممکن است در مراحل آخر خود به «دمانس» منجر شوند. اما حدود ۶۰ تا ۷۰ درصد موارد ابتلا به «دمانس» را «آلزایمر» تشکیل می‌دهد و به همین دلیل است که همیشه در گفت‌وگوها، رسانه‌ها و همه آن چیزی که مردم می‌شنوند، بیشتر نام «آلزایمر» است و این هم قابل انتظار است. اما نکته‌ای که باید در اینجا به آن اشاره کنم این است که بیماری‌های دیگری هم داریم که «آلزایمر» نیستند، اما «دمانس» هستند. در واقع «دمانس» همانند چتری است که زیر این چتر بیشترین قسمت به «آلزایمر» مربوط می‌شود.
«آلزایمر» چه نشانه هایی دارد و فرد مبتلا به بیماری «آلزایمر» چه رفتارهایی از خود نشان می دهد؟
بارزترین تظاهر زوال عقل اختلال حافظه‌است. اختلال حافظه معمولاً به تدریج ایجاد شده و پیشرفت می‌کند. در ابتدا اختلال حافظه به وقایع و آموخته‌های اخیر محدود می‌شود ولی به تدریج خاطرات قدیمی هم آسیب می‌بینند. بیمار پاسخ سئوالی را که چند لحظه قبل پرسیده‌است فراموش می‌کند و مجدداً همان سؤال را می‌پرسد. بیمار وسایلش را گم می‌کند و نمی‌داند کجا گذاشته‌است. در خرید و پرداخت پول دچار مشکل می‌شود و نمی‌تواند حساب دارائیش را نگه دارد. به تدریج در شناخت دوستان و آشنایان و نام بردن اسامی آنها نیز مشکل ایجاد می‌شود. کم‌کم مشکل مسیر یابی پیدا شده و اگر تنها از منزل بیرون برود ممکن است گم شود. در موارد شدیدتر حتی در تشخیص اتاق خواب، آشپزخانه، دستشویی و حمام در منزل خودش هم مشکل پیدا می‌کند.
بروز اختلال در حافظه و روند تفکر سبب آسیب عملکردهای اجتماعی و شخصی بیمار شده و در نتیجه ممکن است سبب افسردگی، عصبانیت و پرخاشگری بیمار شود. یکی از مشکلات زوال عقل بروز توهم و هذیان است. مثلاً بیمار فکر کند همسرش به وی خیانت کرده‌است و یا همسایگان و پرستارش قصد آسیب رساندن و توطئه علیه وی را دارند. بیمار ممکن است به فرزندانش بدبین شود. گاهی اوقات این بیماران، افرادی را مثلاً والدین فوت شده یا اقوام را که نیستند و حضور ندارند احساس می کنند و می‌بینند.
در مواردی که بیماری «آلزایمر »پیشرفت کرده است، بیمار با چه مشکلاتی روبرو می شود؟
در موارد شدید بیمار برای انجام کارهای اولیه شخصی نیاز به کمک پیدا می‌کند و ممکن است توانایی کنترل ادرار و مدفوع را هم از دست دهد. بیمار دچار زوال عقل ممکن است در تکلم و یافتن کلمات مناسب مشکل پیدا کند و در نتیجه کم حرف و گوشه گیر شود. در موارد پیشرفته تر بیمار آگاهی خود را نسبت به بیماری از دست داده و نمی‌داند دچار ناتوانی در انجام برخی کارها است و ممکن است کارهای خطر ساز انجام دهد. به تدریج ممکن است توانایی حرکتی بیمار هم دستخوش آسیب شده و مکرراً تعادلش را از دست داده زمین بخورد.
کمک به زندگی