رشته روانشناسی کودک بر روی ذهن و رفتار از زمان رشد تا بلوغ تمرکز دارد. روانشناسی کودک نه تنها بر روی رشد جسمانی کودکان تمرکز دارد بلکه به بررسی دقیق جنبه های روانی، ذهنی، احساسی و رشد اجتماعی آنها هم دقت دارد. محدوده مطالعه موضوعات روانشناسی کودک شامل مهارت های حرکتی، پیشرفت شناختی، مهارت های زبانی، تغییرات اجتماعی و رشد احساسی می باشد.
رشته روانشناسی کودک یکی از ده ها شاخه رشته روانشناسی و یکی از موضوعاتی است که اغلب مورد بررسی و تحقیق قرار می گیرد. این رشته علم روانشناسی کودک در حقیقت به ذهن و رفتار های کودکان از ابتدای تولد تا بزرگسالی تمرکز دارد. رشته روانشناسی کودک نه تنها بر روی رشد فیزیکی کودکان، بلکه بر روی رشد ذهنی، احساسی و رشد اجتماعی آن ها نیز متمرکز شده است. از لحاظ تاریخی، یک کودک، نسخه ی کوچک فرد بزرگسال می باشد. روانشناس نامی ژان پیاژه می گفت که:
کودکان متفاوت از بزرگسالان تفکر می کنند
امروزه، روانشناسان متوجه شده اند که روانشناسی کودک بسیار منحصر به فرد و پیچیده است و استفاده از نکات روانشناسی کودکان تاثیر زیادی بر آینده فرزندان ما دارد. اما از نظر رویکرد های منحصر به فرد، رشته روانشناسی کودک هنوز جای پیشرفت زیادی دارد.سلامت روانی کودکان و نوجوانان، یکی از مهم ترین مسائل است که در ذهن والدین نیز از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است و آنها تمام تلاششان را می کنند تا فرزندانشان، از نظر روحی سالم باشند. اما نکته ای که هر پدر و مادری باید به آن دقت داشته باشد این است که فرزندانشان، مخصوصا نوجوانان نیز به راحتی ممکن است به انواع افسردگی دچار شوند یا بیماری های روحی و روانی مختلفی برایشان پیش بیاید و باید حواسشان به فرزندان خود باشد.
اگر والدین بتوانند هم مسیر با رشته روانشناسی کودک قرار بگیرند و از نکات آن استفاده کنند، می توانند آینده فردی فرزندان خود را تضمین کنند. چرا که بسیار از اختلالات روانی شدید در دوران بزرگسالی ریشه در دوران کودکی فرزندان ما دارند
فهمیدن الگو های رفتاری طبیعی و غیر طبیعی کودکان و نوجوانان، به والدین یا روان شناس کمک می کند تا ارتباط بهتری با بچه ها برقرار کنند، راحت تر مسائل را به آنها آموزش دهند و به آنها کمک کنند تا احساساتشان را بهتر درک کنند. گاها می شود با دقت کردن به رفتار های کودکان بیماری های خاصی مانند اوتیسم را تشخیص دهند.پدر و مادران معمولا می توانند توانایی و مهارت های فرزندان شان را تعریف و تفسیر کنند. از نکات روانشناسی کودکان این است که اگر شما فرزند خود را درک نکنید، ممکن است در درک توانایی یا عدم توانایی او اشتباه قضاوت کنید. گاهی اوقات این سوء تفاهمات بی ضرر هستند، اما در اغلب موارد چنین نیست. نقش پدر و مادر در روانشناسی کودک بسیار اهمیت دارد.
عدم آگاهی از وضعیت رشد کودک می تواند باعث تشخیص اشتباه توانایی های او و در نهایت تصمیم گیری اشتباه شود. یکی از بررسی های که توسط دکتر برندا وولینگ- مدیر و استاد پژوهشی دانشگاه میشیگان انجام شده است، نشان داده است که:
کودکان به طرز عجیبی از مدت زمانی که پدر و مادرشان برای رشد آن ها وقت می گذارند متاثر هستند
بنابراین، اهمیت بسیار دارد که پدر و مادران در مورد رشد و روانشناسی کوکان آموزش ببینند تا بتوانند احساسات و رشد ذهنی شان را در نهایت حالت ممکن نگه دارند.توسعه کودکان
در رشته روانشناسی کودک، رشد و توسعه کودکان، به سه بخش کلی تقسیم می شود:
توسعه فیزیکی: رشد و توسعه فیزیکی کودکان معمولا به صورت طبیعی رخ می دهد و کودکان کم کم این بخش از توسعه را طی می کنند. وظیفه والدین در این مرحله از رشد کودکان این است که آنها را همراهی کنند تا بتوانند راحت تر این مرحله را طی کنند.
رشد ذهنی و روانی: مهم ترین وظیفه والدین در حفظ سلامت فرزندانشان، در این بخش است. والدین باید در صورت بروز مشکلات مختلف یا شرایط متفاوت، همیشه با فرزندان خود، صحبت کنند تا بتوانند تمامی مشکات را حل کنند و تمامی سوالات را پاسخ دهند تا فرزندانشان این مرحله از رشد را نیز کامل طی کنند.
توسعه اجتماعی: توسعه و رشد اجتماعی نیز یکی دیگر از بخش های مهم رشد و توسعه کودکان است که بسیار مهم است و والدین باید به آن اهمیت زیادی بدهند. مسائلی مانند دوست یابی، روابط با دیگران یا مسائل اینچنینی جزو این دسته از رشد کودکان و نوجوانان به حساب می آید.روانشناسی کودک
تصمیم به صاحب فرزند شدن در خانواده ، یعنی پذیرفتن مسئولیت سنگین در تربیت می باشد که اگر بخواهیم واژه تربیت را تعریف کنیم ، در واقع به معنای تعلیم دادن یا پرورش که شامل مجموعه ای از روش های مثبت و منفی می باشد. وقتی که کودکان خود را تربیت می کنید به آن ها می آموزید که چگونه رفتار کنند . والدین برای کودکان خود قالب های رفتاری می سازند که آن چه را که از آن ها انتظار دارند ببینند . تربیت کودک ، وظیفه ای یک روزه نیست و پدر و مادر باید به شکل پایداری عمل کنند تا روش های تربیتی موثری داشته باشند . بر اساس تحقیقاتی که در روانشناسی کودک انجام شده نحوه پرورش فرزندان در فرهنگ های مختلف ، متفاوت است .
طبق تحقیقات انجام شده که در مقالات بخش مشاوره ازدواج در وبلاگ سایت انتخاب نو نیز به آن اشاره شده است، مایکل راتر 4 نوع سبک تربیت فرزند را توصیف کرده است که عبارت اند از : 1) سبک فرزند پروری مستبدانه : که با قوانین سفت و سخت و غیر قابل انعطاف والدین مشخص است و صمیمیت عاطفی کمی با کودکان خود دارند . 2) سبک فرزند پروری سهل گیرانه : که مشخصه آن فقدان تعیین حدود و به عبارتی اجازه می دهند که کودک هر کاری دوست دارد انجام دهد و جهت دهی کمتری نشان می دهند . 3) سبک فرزند پروری طرد کننده : که در آن والدین در پرورش و زندگی کودک دخالت نمی کنند و رقبت و توجه زیادی نیز به کودکان خود ندارند . 4) روش مقتدرانه – دو سویه که مشخصه آن قواعد محکم همراه با مشارکت دادن فرزند در تصمیم گیری در فضایی صمیمی و محبت آمیز است .
طبق نظر بهترین روانشناس کودک ، کودکان و والدینی وجود ندارند که از هر نظر کامل باشند و بر این اساس والدین ممکن است با مشکلات رفتاری و اختلالات بالینی کودکان رو به رو شوند که آگاهی در مورد آن ها و درک بهتر این مسائل می تواند اهداف خود را مناسب با سن ، شخصیت ، توانایی ها جنس و میزان رشد عقلی فرزندان تعیین کرده و شیوه ی تربیتی مناسب را تعیین کنند. از این رو در ادامه مطلب به معرفی مشکلات رفتاری کودکان می پردازیم .
کمک به زندگی