مطب
مطب عموما جایی است که پزشک در آن به معاینه و درمان بیماران می‌پردازد. البته تسامحاً به محل فعالیت سایر شاغلین حرف پزشکی مانند روانشناس که دارای دفترکار می‌باشند نیز می‌توان مطب اطلاق کرد. واژه مطب اسم مکان از ریشه طب است و در پارسی به آن پزشکگاه هم می گویند. طبق قوانین موجود تأسیس مطب در ساختمان های مسکونی نیز مجاز است. هر پزشکی تنها پس از اخذ مجوزهای لازم مانند پروانه مطب از سازمان نظام پزشکی مجاز به تأسیس مطب است و مسئولیت اقدامات درمانی انجام شده در مطب برعهده پزشک می‌باشد . نصب تابلو، چاپ سرنسخه، تعرفه دریافتی از بیماران، اقدامات درمانی قابل انجام در مطب، فهرست ملزومات مطب و شرایط فیزیکی آن تابع قوانین موجود می‌باشد.
درمانگاه یا کلینیک
ریشه لغت کلینیک را بعضی در واژه انگلیسی (فرانسوی ( کْلی / ک ِ ) برگرفته از واژه Clinic می دانند.
در ویکی پدیا این گونه تعریف شده است :
” ساختمان یا بخشی در بیمارستان یا مرکز بهداشتی – درمانی که به درمان بیماران یا مراقبت پزشکی از بیماران سرپایی اختصاص دارد.
معمولاً درمانگاه موسسه‌ای مستقل است که به درمان بیماران می‌پردازد ولی برخلاف بیمارستان بیماران را بستری نمی‌کند. ”
کلینیک می تواند مراکز آموزش را نیز شامل شود، از جمله مراقبت های بیمارستانی اولیه، البته مراقبت های پزشکی ارائه شده توسط یک کلینیک ممکن است با یک بیمارستان ارتباط نداشته باشد. به طور معمول امروزه در مدیریت کلینیک ها بر خلاف گذشته از سیستم های مکانیزه و همچنین نرم افزار مدیریت درمانگاه و کلینیک تخصصی استفاده شود. هر درمانگاهی بجز مؤسس باید برای هر شیفت فعال خود دارای مسئول فنی پزشک باشد. درمانگاه می‌تواند عمومی یا تخصصی (مانند درمانگاه پوست و مو یا درمانگاه دندانپزشکی) باشد.
شرایط ساختمانی درمانگاه
ساختمان درمانگاه و تعداد اتاق ها و کلیه شرایط لازم برای تهویه ، نور ، سیستم های حرارتی و برودتی ، باید منطبق با اصول بهداشتی و فنی بوده و مورد قبول و تصویب وزارت یا دانشگاه / دانشکده مربوطه قرار گیرد.
حداقل تعداد اتاق برای تاسیس درمانگاه عمومی شامل شش اتاق و یک سالن انتظار با امکانات کافی می باشد. سطح کلی زیر بنا باید حداقل 200 متر مربع بدون در نظر گرفتن فضای لازم جهت بخش های پاراکلینیک بوده و پیش بینی های لازم برای کلیه اقدامات ایمنی از جمله اطفای حریق شده باشد.
حداقل تحت های لازم جهت تزریقات و پانسمان و سرم درمانی و تحت نظر ، 6 عدد با تفکیک فضای لازم برای خانم ها و آقایان می باشد. درمانگاه ها با توجه به جمعیت، پراکندگی بسیار خوبی دارند که البته نوع خدمت رسانی درمانگاه، ساعت کاری یا شبانه روزی بودن آن و پزشکان معالج آن در تعیین سطح کیفیت درمانگاه نقش به سزایی دارد.
کلینیک های بهداشت عمومی
برخلاف کلینیک های بیمارستانی که بیشترین رشد را در شهر داشته اند، کلینیک روانشناسی های بهداشت عمومی عمدتاً در شهرهای کوچک و روستاهای کوچک قرار دارند. در ایالات متحده اولین جنبش بزرگ در ایجاد کلینیک های بهداشت عمومی منجر به تشکیل انجمن ملی مطالعه و پیشگیری از بیماری سل در سال 1904 شد. هدف این انجمن برای مطالعه و جلوگیری از سل با ایجاد امکانات کلینیکی برای بررسی رایگان و درمان در هر شهرستان بود. دیگر سازمان های بهداشت خصوصی در سراسر کشور، در زمینه های تخصصی پزشکی به سرعت این روش را برای بهبود کیفیت و افزایش میزان خدمات پزشکی در زمینه های خود به تصویب رساندند.
واحدهای بهداشت محلی دولتی کلینیک های مشابه را برای پیشگیری از بیماری های مؤثر و بیماری دراز مدت به کار می برند. چنین کلینیک هائی به طور کلی به یک مورد خاص پزشکی توجه دارند، معمولا یکی از موارد زیر است: سل، بیماری های منتقله از راه جنسی، مراقبت های قبل از زایمان، مراقبت از نوزاد، دندان، لوزه ها، چشم ها، کودکانی با تولد ناقص و سلامت روان. تمایل به ایجاد کلینیک های مسافرتی مانند کلینیک های دندان برای دانش آموزان وجود دارد. اغلب برای خدمات در کلینیک های بهداشت عمومی هزینه ای دریافت نمی شود و برای درمان بسیاری از مشکلات پزشکی هم هزینه ای دریافت نمی شود. معمولا مدیریت این کلینیک ها با نرم افزار های مدیریت کلینیک انجام می گیرد.
دی کلینیک
دی کلینیک از لحاظ امکانات و وسعت ، از درمانگاه بزرگ تر است. به عبارت دیگر دی کلینیک همان بیمارستان در ابعاد کوچک تر می باشد. در دی کلینیک ها ، عمل های سرپایی و جراحی محدود نیز صورت می پذیرد و این موضوع از لحاظ هزینه به نفع بیماران است. همان طور که در مطالب فوق ذکر شد ، فرد بیمار نمی تواند در درمانگاه بستری شود، اما در موارد اورژانسی و ضروری دی کلینیک می تواند حداکثر بیمار را به مدت ۲۴ ساعت بستری کند و برای انجام این امر، باید تخت، اتاق و لوازمات مورد نیاز را نیز داشته باشد.
همچنین وجود آمبولانس برای دی کلینیک های تخصصی که اعزام بیمار به مراکز دیگر یا بیمارستان ها دارند، الزامی است و باید محلی را به عنوان پارکینگ برای آن در نظر بگیرند. درمانگاه ها و نیز دی کلینیک ها باید ساعت کار پزشکان شاغل در آن محل را در تابلوی اعلانات، در معرض دیدن عموم و برای مراجعه کنندگان نصب نماید. از موارد حائز اهمیت، نصب تابلویی در داخل آنها و درج تعرفه های خدمات درمانی در آن است.
درمانگاه ها در صورتی که به صورت شبانه روزی فعال باشند ، عموماً در ساعات شب ، تنها بخش های تزریقات و پزشک عمومی آنها فعال است. دی کلینیک ها عموماً به صورت شبانه روزی فعالیت دارند. آنها در ساعات شب با امکانات بهتری در خدمت بیماران می باشند ، عموماً پزشکان متخصص نیز در ساعات شب در این مراکز حضور دارند.
کمک به زندگی